بومی‌سازی یکی از تجهیزات راهبردی نفتی در دستور کار دانش‌بنیان‌ها قرار گرفت
تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۶۳۸۲۳
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، طبق جدیدترین آمار اعلامی، روزانه 2.9 میلیون بشکه نفت از چاههای نفت ایرانی برداشت می‌شود و رسیدن به این رقم در دوران فعلی تحریمی، مدیون فناورانی نیز هست که در زنجیره اکتشاف تا برداشت نفت در کشور حضور دارند. با این حال داشتن فناوری‌های به‌روز در زمینه برداشت از میادین مشترک، یک نیاز نفتی ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حفاری جهت‌دار، فناوری نوین صنعت نفت و گاز
عملیات حفاری جمله فرایندهای راهبردی و پرهزینه در صنعت حفاری است و به عنوان نوک پیکان صنعت نفت و گاز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. وزارت نفت ایران در حال حاضر به دنبال همکاری با دانش‌بنیان‌هاست تا بتواند یکی از تجهیزات مهم در زمینه حفاری را بومی‌سازی و برای بار اول تولید کند. این تجهیز، یک فناوری راهبردی است که تنها چند کشور جهان از آن برخوردار هستند.
حفاری مکانیکی چاههای نفت، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که دو نوع آن حفاری دورانی و ضربه‌ای هستند. حفاری ضربه‌ای قدمت طولانی‌تری دارد و از دوران اوایل پیدایش نفت، از آن استفاده می‌شد. در این روش از دیلم‌های بلند و قطوری استفاده می‌شد که قادر بودند تا چند صد متر به درون زمین رخنه کنند؛ اما با گسترش اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر نفتی، این فناوری کم‌کم منسوخ شد و فرایند حفاری دورانی جای آن را گرفت.
در فناوری حفاری دورانی، مته‌ها با حرکت چرخشی روی سنگ، باعث خرد و ساییده شدن آن می‌شوند و انرژی لازم برای به چرخش در آوردن مته نیز به کمک یک سیستم دورانی تأمین می‌گردد. گاهی نیز ممکن است چاههای نفت کشف‌شده در مکان‌هایی باشد که دسترسی به آنها دشوار باشد و نتوان با استفاده از دکل حفاری، نفت آنها را استخراج کرد. برای رفع این مشکل، فناوری حفاری بایستی بتواند در زیر زمین، تغییر جهت دهد و به ذخایر نفتی برسد.
فناوری حفاری دورانی جهت‌دار، یک فناوری نوین در حفاری چاههای نفت است که امکان هدایت مته به مسیرهای مورد نظر را بدون آنکه دوران متوقف گردد، فراهم می‌کند. سامانه دورانی هدایت‌شونده (Rotary Steerable System) که با عنوان اختصاری RSS شناخته می‌شود، یکی از ابزارهای مورد استفاده در این نوع حفاری است که امروزه به عنوان یکی از تجهیزات فوق پیشرفته صنعت نفت و گاز شناخته می‌شود.
تجهیز دورانی، نیاز حیاتی ایران
شرکت‌هایی که دارای این فناوری هستند، به طور مستقل و با حضور در چاههای نفت کشورهای مختلف به آنها خدمات حفاری ارائه می‌دهند و معمولا هیچ‌کدام از آنها این تجهیز را نمی‌فروشند و به طور کامل در اختیار متقاضی قرار نمی‌دهند و به همین دلیل تجهیزات این فناوری تقریبا غیر قابل خریداری است.
با بررسی اطلاعات حفاری چاههای جهت‌دار و افقی ایران و مخصوصا در میادین مشترک بین ایران و کشورهای همسایه می‌توان متوجه شد که تأمین این فناوری یکی از ضروریات ایران در زمینه برداشت از چاههای نفت است. از طرفی مشکلات پیش آمده در حفاری چاههای جهت‌دار نفت و گاز در ایران عمدتا به دلیل نبود امکان بهره‌مندی از سیستم حفاری هدایت‌شونده یا همان RSS است.
در صورت استفاده از سیستم حفاری هدایت‌شونده، هزینه‌های برداشت تا حدود قابل توجهی کاهش و در مقابل نرخ حفاری افزایش می‌یابد و در نتیجه شاهد سود اقتصادی خواهیم بود. از طرف دیگر از نظر فنی و اقتصادی ظرفیت بهره‌گیری از این سامانه در حفاری چاههای نفت و گاز در کشورمان وجود دار؛ زیرا حتی با در نظر گرفتن هزینه‌های تعمیرات در مقایسه با موتورهای درون چاهی معمول، باز هم استفاده از این سیستم مقرون به صرفه است.
جستجوی راه‌حل در دانش‌بنیان‌ها
در چند سال اخیر، اقداماتی در زمینه رفع نیازهای فناورانه و دانش‌بنیان صنعت نفت انجام شده است. تأمین تجهیزات حفاری و برداشت از چاههای نفت و همچنین فناوری‌های پتروشیمی از این قبیل اقدامات بوده است. کارگروه بار اول در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاکنون اقدامات تسهیل‌کننده فراوانی در همکاری با دستگاه‌ها انجام داده است تا به کمک دانش‌بنیان‌ها بتوانند نیاز خود را رفع نمایند.
در یکی از آخرین اقدامات معاونت علمی و فناوری برای تولید تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز، وزارت نفت در توافق‌نامه‌ای موافقت کرد که تا 10 سال، تجهیز RSS مورد نیاز خود را از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان تأمین کند. در مقابل معاونت نیز متعهد شده است که این تجهیز را به کمک دانش‌بنیان‌ها ساخته و انتقال دهد.
در حال حاضر قیمت نمونه خارجی یک تجهیز RSS حدود 2.5 تا 3.5 میلیون دلار است و معاونت علمی و فناوری تضمین گرفته است که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان، 3 تجهیز را با ارزش مجموعا حدود 10 میلیون دلار بسازد. جذب سرمایه‌گذار، اعطای نسهیلات از محل اعتبار مالیاتی، تسهیلات ارزان قیمت و... از جمله تعهدات این معاونت در تأمین این نیازهاست.
اتصال ظرفیت‌ها به نیازها توسط کارگزاران
معاونت علمی و فناوری با استفاده از بازوی تبادل فناوری خود، یعنی کارگزاران شبکه تبادل فناوری، در فراخوانی از شرکت‌های دانش‌بنیان دارای توانمندی ساخت دعوت کرد تا طرح‌ها و پیشنهادهای خود را ارائه دهند. شبکه کارگزاران این معاونت در پی شناخت ظرفیت‌های دانش‌بنیانی کشور و اتصال آن به نیازهای صنعت است.
محمدامین علوی، رئیس شبکه تبادل فناوری درباره اهمیت ساخت این تجهیز می‌گوید: یکی از چالش‌های حال حاضر وزارت نفت، علی‌الخصوص در میادین مشترک این است که کشورهای دیگر، چندین سال است که در حال حفاری انحرافی انجام می‌دهند، اما ما فناوری آن را نداریم. عمده کار این فناوری‌ها و تجهیزات این است که می‌توانند حفاری افقی انجام دهند و در زمان کمتری، برداشت مازاد را محقق سازند. تجهیز RSS را چندین کشور بیشتر ندارند و عمدتا به عنوان کالای خدمت‌محور از آن استفاده می‌کنند.
وی افزود: با توجه به بررسی که در معاونت علمی و فناوری انجام دادیم، شرکت‌ها و تیم‌هایی را شناسایی کردیم که ظرفیت ساخت تجهیز را دارند و تنها ممکن است در برخی از قطعات خاص، به شرکت‌های دیگری نیاز باشد و یا برخی از ماژول‌های آن به دلیل اقتصادی نبودن ساخت آن، از کشورهای دیگر خریداری شود.
علوی در خصوص روند سپردن این پروژه به دانش‌بنیان‌ها بیان کرد: در تعریف مسئله در کنار وزارت نفت بودیم با محوریت مرکز راهبری ستادهای توسعه فناوری مشاهده کردیم که امکان و توانمندی ساخت تجهیز در تعریف مسئله وجود دارد و 2 تا 3 شرکت هستند که می‌توانند این تجهیز را بومی‌سازی کنند. صفر تا صد ساخت این تجهیز نیز به گونه‌ای است که در ساخت آن وابستگی به خارج از ایران نخواهیم داشت و همه الزامات آن در داخل وجود دارد. پس از اعلام فراخوان نیز پروپوزال‌های انجام طرح را از این شرکت‌ها دریافت کرده‌ایم.
به احتمال زیاد کنسرسیوم تشکیل خواهد شد
رئیس شبکه تبادل فناوری در خصوص پیش‌بینی‌های معاونت در خصوص ساخت این تجهیز اظهار داشت: پیش‌بینی ما این است که این کار با کنسرسیوم‌سازی انجام شود. یعنی چند تا از این شرکت‌های دانش‌بنیان کنار هم قرار بگیرند و این تجهیز را بسازند. معاونت علمی و فناوری توافق کرده است که تضمین خرید را از وزارت نفت بگیرد تا خیال شرکت‌های سازنده از وجود بازار برای تجهیز آسوده باشد.
او تأکید کرد: در رابطه با ساخت این تجهز، عمدتا نمونه اولیه با هزینه بالایی روبروست. پیش‌بینی ما این است که نمونه اولیه 3 تا 3.5 میلیون دلار هزینه داشته باشد که معاونت علمی و فناوری سعی خواهد کرد تا عمده حمایت خود را از ساخت نمونه اولیه این تجهیز داشته باشد. این تجهیز، کالای راهبردی است و کار ساخت نمونه اولیه آن، احتمالا حدود 2 سال طول خواهد کشید.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: تجهیزات حفاری بومی سازی کنسرسیوم سازی شبکه تبادل فناوری معاونت علمی و فناوری شرکت های دانش بنیان دانش بنیان ها تبادل فناوری نمونه اولیه چاه های نفت حفاری چاه فناوری ها وزارت نفت نفت و گاز صنعت نفت جهت دار شرکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۶۳۸۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تپش دانش بومی در قلب خودروی ایرانی
از همین رو هم کشور ایران در بحث خودروهای توان بالا مانند خودروهای شاسی‌بلند هنوز وابستگی صددرصدی دارد. این وابستگی موجب می‌شود هرساله مقادیر زیادی ارز از کشور خارج تا محصول مورد نیاز تامین شود. هرچند که این همه ماجرا نیست و پس از وارد شدن محصول، خدمات پس از فروش آن و همچنین خرید قطعات اضافی آن نیز خود به طور جداگانه موجب ارزبری از کشور است. از همین رو داشتن دانش فنی و موفق شدن در تجاری‌سازی چنین محصولی، می‌تواند کمک شایانی به اقتصاد کشور کند، همچنین کیفیت قوای محرکه خودروها را تا حد مطلوب توسعه دهد و بهینه‌سازی کند. بعدازظهر چهارشنبه هفته گذشته(پنجم اردیبهشت ۱۴۰۳) پژوهشگاه شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف میزبان معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در مراسم رونمایی از محصولی مهم و راهبردی در کشور بود. موتور شش سیلندر بنزینی خورجینی، محصولی که برای اولین بار در یک شرکت فناور ایرانی تولید شده و اکنون دانش فنی ساخت آن بومی‌سازی شده است. در گفت‌وگو با دکتر میثم فرج‌الهی، رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اهمیت این دستاورد را بررسی کرده‌ایم.موتور شش سیلندر بنزینی که روز چهارشنبه از آن رونمایی شد در یک شرکت فناور تولید شده است. متخصصان این شرکت پس از بررسی حدود ۱۳۰ نمونه از مدل‌های مختلف موتور در دنیا و طی کردن مراحل مهندسی معکوس موفق به کسب دانش فنی لازم جهت تولید این موتور شده‌اند.حجم این موتور۴۰۰۰سی‌سی است که مناسب برای استفاده در خودروهای باری (پیکاپ)، بیراهه‌نورد (آفرود)، خودروهای شاسی‌بلند (اس‌یووی) و خودرهای خدمات‌رسان است. دکتر میثم فرج‌الهی، در رابطه با اهمیت تولید چنین محصولی توضیح می‌دهد: «ما در بحث خودروهای توان بالای شاسی‌بلند و باری وابستگی صددرصد داریم. همچنین بخش تحقیق‌وتوسعه در این حوزه تقریبا فعالیت چشمگیری ندارد و چون قوای محرکه‌ای نداریم، پس امکان توسعه آن هم وجود ندارد.» وی در ادامه تشریح می‌کند: «اگر این فناوری را داشته باشیم هم می‌توانیم مانع ارزبری از کشور شویم و هم خودمان خودروهای‌مان را توسعه دهیم. الان مشاهده می‌کنید که خودروهای باری در کشور یا صددرصد خارجی است یا سال ساخت‌شان به ۲۰ تا ۳۰ سال پیش برمی‌گردد؛ چون قوای محرکه نداریم و وابسته هستیم.» در صورت داشتن دانش تولید قوای محرکه، در کنار خود محصول، بازار بسیار خوبی هم برای قطعه‌سازان و دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم می‌شود که خودشان بتوانند قطعات مورد نیاز را بسازند.
۴ سال تلاش متخصصان ایرانی برای دستیابی به دانش فنی
موتورهای حجم بالا یعنی موتورهایی که حجم‌شان بالای ۲۰۰۰ سی‌سی است تا قبل از این در کشور تولید نشده بودند و همگی با واردات تأمین می‌شدند. این موضوع هم برای خودروهای تجاری و هم برای خودروهای نظامی صادق است. هدف پروژه‌ای که این شرکت فناور با حمایت و پشتیبانی مجموعه جهاد سازندگی غدیر و پژوهشگاه شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرده دسترسی به دانش فنی تولید چنین موتورهایی بوده است. حالا برای نخستین بار در کشور یک موتور شش سیلندر ۴۰۰۰سی‌سی بنزینی خورجینی تولید و روشن شده است. اصطلاح خورجینی برای موتورها به این معنی است که بلوک این موتور به صورت وی‌شکل (V) است. دکتر فرج‌الهی در ادامه با اشاره به مشخصات فنی این محصول، بیان می‌کند: «این پروژه دو بخش دارد؛ بخش اول بخش مکانیکی کار است که شامل قطعات اصلی مثل بلوک و میل‌لنگ و شاتون می‌شود. بخش بعدی قسمت کنترل است که به آن ئی‌سی‌یو می‌گویند. نمونه اولیه این بخش هم آماده شده است، یعنی می‌تواند موتور را روشن کند و گاز بدهد اما هنوز تا بهینه‌سازی و اینکه بتواند استانداردها را هم بگیرد گام‌های دیگری مانده است.» رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در رابطه با کاربردهای این موتور توضیح می‌دهد: «این موتور کاربردهای مختلفی دارد؛ ازجمله خودروهای تاکتیکی سبک نظامی و خودروهای شاسی‌بلند. همچنین در خودروهای باری و حتی در خودروهای سواری بزرگ هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.»
متخصصان کشور در طراحی موتور از فناوری‌های متعددی در ساخت و انتخاب مواد و تلورانس‌گذاری استفاده کرده‌اند. فرج‌الهی درخصوص روند تولید این محصول می‌افزاید: «تحلیل‌های متعدد استاتیکی، دینامیکی، حرارتی، ارتعاشاتی و عملکردی روی آن انجام شده و همچنین بخش نرم‌‌افزار و سخت‌افزار در حلقه کاملا اجرا شده است. اکنون دانش فنی خیلی خوبی در زمینه طراحی و ساخت موتورهای حجم بالای بنزینی در کشور ایجاد شده که ایجاب می‌کند کشور همت خوبی را برای تجاری‌سازی و تولید انبوه این محصول انجام دهد.» البته که این محصول هنوز استانداردهای لازم را کسب نکرده و فقط مرحله حصول دانش فنی و نمونه‌سازی تکمیل شده است. حالا برای اینکه این موتور بتواند استانداردهای مورد نظر را هم بگیرد باید به خط تولید برود و روی خودرویی سوار شود تا در عمل مورد بررسی قرار گیرد. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نیز قرار است در ادامه این مسیر سهم به‌سزایی در حمایت و همکاری با این شرکت فناور داشته باشد.
صرفه اقتصادی تولید؛ مهم‌ترین چالش پیش‌رو
به‌دلیل کاربردهایی که این موتور می‌تواند در خودروهای نظامی سبک داشته باشد، وزارت دفاع از مشتریان بالقوه این محصول راهبردی است و البته به گفته فرج‌الهی شرکت‌های خودروسازی دولتی هنوز محصولاتی با مشخصات فنی مطابق با این موتور تولید نکرده‌اند، وارد تولید آن نشده‌اند.وی همچنین درخصوص شرکت‌های خودروسازی خصوصی می‌گوید: «ما با بخش خصوصی هم صحبت کرده‌ایم اما آنها نیز می‌گویند اول باید نهادهای حاکمیتی مشارکت خود را جدی کنند تا حجم این بازار به اندازه کافی بزرگ باشد و اقتصادی شود.»
داشتن صرفه اقتصادی تولید انبوه این موتور ازجمله چالش‌های پیش‌روی این محصول است؛ زیرا تیراژ مورد نیاز کشور پایین است و این یعنی قیمت تمام‌شده محصول به‌صرفه نخواهد بود. به‌نظر می‌رسد که همچنان صرفه اقتصادی واردات بیشتر است. وی در رابطه با علت این موضوع می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که میزان دقیق مورد نیاز کشور چقدر است؛ زیرا بخش خصوصی و هم بخش حاکمیتی پراکنده خرید می‌کنند.» فرج‌الهی همچنین پیشنهادی برای حل این موضوع ارائه می‌کند و می‌افزاید: «اگر بتوانیم وزارت دفاع و حتی ستاد کل نیروهای مسلح را پای کار بیاوریم که نیازمندی‌های‌شان را تجمیع کنند و از طرفی هم بخش خصوصی نیازمندی‌های خود را تجمیع کند، آن‌موقع دیگر تیراژ به اندازه کافی است که بتوانیم این موتور شش سیلندر را اقتصادی تولید کنیم.»
اکنون معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در تلاش است تا نهادهای مختلف کشور را در قبال تولید انبوه و ورود این قوای محرکه به بازار هماهنگ کند؛ به‌خصوص رایزنی‌هایی که با وزرات دفاع و حتی بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری روی این محصول انجام شده است. ازجمله حمایت‌های دیگر معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری از شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات این‌چنینی می‌توان به تخصیص معافیت‌های مالیاتی و دیگر امتیازهای دانش‌بنیانی مانند معافیت‌های گمرکی و بیمه‌ای و قابلیت استقرار در پارک‌های علم و فناوری و همچنین رایزنی با واردکننده‌ها برای تامین قطعات این شرکت‌ها نام برد. دکتر فرج‌الهی درخصوص حمایت معاونت از شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده این موتور شش‌سیلندر به جام‌جم می‌گوید: «تا این مرحله جهاد خودکفایی غدیر از تولید این محصول حمایت کرده است و از اینجا به بعد قرار شده که معاونت با تمام ابزارهایش وارد شود و این کار را به ثمر برساند.»
اما چرا تا قبل از این به چنین مسأله مهمی پرداخته نشده بود و برنامه مشخصی برای تولید اقتصادی این موتور در دستورکار نبود. به عقیده دکتر میثم فرج‌الهی، به این موضوع از همان ابتدا فکر شده بود. وی تصریح می‌کند: «ابعاد اقتصادی این موضوع هم بررسی شده است، فقط مسائلی به‌وجود می‌آیند که گاهی قابل پیش‌بینی نیستند. واقعیت موضوع این است که وقتی می‌خواهیم به سمت تولید برویم، چون حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز زیاد است برخی نهادها در تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند. مشکل کنونی درخصوص این طرح آن است که نهادهای حاکمیتی به مشکلاتی برخورده‌اند و نتوانستند مشارکت لازم را داشته باشند. برای حل چنین مشکلاتی نیاز به ورود و حمایت معاونت علمی است.» میثم فرج‌الهی می‌افزاید: «اگر معاونت علمی بتواند کمک کند و آن نهادها هم بتوانند در خودشان رایزنی و بودجه‌های‌شان را تامین کنند این محصول به‌راحتی می‌تواند تولیدی شود.»
اهمیت نقش دانشگاه در برنامههای فناورانه
از وجه‌های مهم تولید موتور شش‌سیلندر بنزینی که هفته گذشته از آن رونمایی شد نقش دانشگاه‌ها و اعضای هیات علمی در این پروژه است. دکتر میثم فرج‌الهی در این رابطه اذعان می‌کند: «این شرکت از شش عضو هیات علمی تشکیل شده است که از اعضای دانشگاه‌های برتر کشور مثل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه آزاد و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی هستند. دیگر نیروهای این شرکت نیز همگی از فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های برتر کشورند و خیلی از کارهای تحقیقاتی اینها با همکاری همین دانشگاه‌ها انجام شده است.» نوشتن پایان‌نامه براساس پژوهش‌های انجام‌شده در این شرکت یا حتی آزمون محصول تولیدی در داخل آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها ازجمله اثرگذاری‌های دانشگاه در پیشبرد تولید این محصول است. دکتر فرج‌الهی تصریح می‌کند: «کمتر شرکتی را می‌توان نام برد که اعضای آن همزمان این‌قدر وجه علمی و صنعتی فعال داشته باشند.» رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان فناوری از نگاه این مرکز به تعامل صنعت با دانشگاه‌ها و مراکز علمی می‌گوید: «از کارهایی که در حال انجام آن هستیم این است که در طرح‌های کلانی که تعریف می‌کنیم علاوه بر اینکه یک بخش بزرگ صنعت را می‌آوریم و در کنارش شرکت‌های دانش‌بنیان را مستقر می‌کنیم، عموم قراردادهای ما به این صورت است که بر مجری تکلیف می‌شود تا بخشی از کارهای علمی را در قرارداد با دانشگاه منعقد کند یا از شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم و فناوری یا مراکز رشد استفاده کند.» دکتر فرج‌الهی همچنین معتقد است که فضای رسانه‌ای کشور باید در دستیابی به چنین فناوری‌هایی از حاکمیت کشور مطالبه‌گری کند. اومعتقد است که حتما قبل‌تر هم می‌توانستیم این موتورهای بنزینی حجم بالا را بومی‌سازی کنیم و باید دلایل انجام‌نشدن این کار و وابستگی صددرصدی به شرکت‌های خارجی پرسیده شود. او می‌گوید: «این مطالبه باید در جامعه رسانه‌ای و نخبگانی کشور اتفاق بیفتد که حکمران ما خودش را در مسیر فشار نخبگانی ببیند و به سمت فراهم‌کردن زیرساخت‌های اقتصادی‌کردن این محصولات فناورانه پیش برود.»
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند